LEBADANG – KHÔNG GIAN KÝ ỨC
LEBADANG – KHÔNG GIAN KÝ ỨC
Từ rất lâu, Lebadang đã từng mơ về tác phẩm không gian với chiều kích thật. Và nay giấc mơ đó đã trở thành hiện thực.
Năm 1985, Lebadang thực hiện những Không gian đầu tiên của mình. Đó là những tác phẩm trên giấy kết hợp nhiều kỹ thuật dán ghép và xếp chồng, giữa điêu khắc và phù điêu như một sự tổng hợp và vượt lên trên hai hình thức biểu đạt này. Lebadang đặt làm giấy cho mình tại Moulin de Larroque ở Dordogne, một loại giấy bổi thủ công nguyên chất, rất dày, mà ông xé bằng tay và dán nhiều lớp chồng liên tiếp lên nhau. Ông cắt và ghép các hình khối để rồi chúng trở thành ao hồ núi non, sa mạc sông ngòi, những vùng đất hoang sơ và mới mẻ. Những phong cảnh nhìn từ trời cao. Thời đó, ông quan tâm đến các bức phong cảnh Nazca nhìn từ trên không của nhiếp ảnh gia người Mỹ Marilyn Bridges. Ông nhận thấy ở đó một mối liên kết giữa Con người và Vũ trụ.
Nhiều bản phác thảo, bài viết và dự án cho thấy ông quan tâm đến việc hiện thực hóa những không gian với chiều kích thật. Những không gian tầm vóc nhân loại. Những nơi chốn để dạo chơi, mộng mơ và thiền định.
Và giấc mơ trở thành sự thật này nay là « Lebadang Memory Space », Không gian Lưu niệm Lebadang, một nơi chốn để tưởng niệm và trưng bày. Một không gian Lebadang.
Lê Bá Đảng, được biết đến với nghệ danh là Lebadang, sinh ngày 27 tháng 6 ở làng Bích La Đông, Quảng Trị (một tỉnh giáp Huế, cố đô của Việt Nam) và mất ngày 7 tháng 3 năm 2015 ở Paris. Ông là họa sĩ, nhà chạm khắc, điêu khắc người Việt và trở thành công dân Pháp vào năm 1980.
Ông sống phần lớn cuộc đời ở Pháp, và một thời gian ở Mỹ và Nhật Bản.
Ông theo học trường Mỹ thuật Toulouse từ năm 1942 đến năm 1948. Sau khi tốt nghiệp, các tác phẩm của ông bao gồm các bức vẽ đầu tiên, tranh, tranh in thạch bản và các loại tranh in khác với các chủ đề cổ điển. Các tác phẩm của ông từ năm 1955 đã được đánh giá rất cao. Năm 1966 đánh dấu triển lãm cá nhân đầu tiên của của ông được tổ chức bởi Bảo tàng Nghệ thuật Cincinnati. Đây cũng là triển lãm đầu tiên của ông tại Mỹ. Năm 1985, Lebadang thực hiện những Không gian đầu tiên của mình. Đó là những tác phẩm trên giấy kết hợp nhiều kỹ thuật dán ghép và xếp chồng, giữa điêu khắc và phù điêu như một sự tổng hợp và vượt lên trên hai hình thức biểu đạt này.
Năm 1994, ông được nhận Huân chương Văn học và Nghệ thuật (Chevalier de l’ordre des Arts et des Lettres) từ nhà nước Pháp. Ông còn được trao tặng những giải thưởng khác ở các nước Mỹ, Anh và Việt Nam. Ông được ủy thác thiết kế thanh kiếm cho giáo sư Jacques Ruffié khi ông Jacques Ruffié vào Hàn Lâm Viện.
Ông đã thiết kế bối cảnh và trang phục cho vở opera Mỵ Châu – Trọng Thủy tại nhà hát Opera de Paris vào năm 1977. Ông xuất bản một vài tập tranh in thạch bản, tiêu biểu là Huit chevaux (Tám con ngựa) vào năm 1964. Tập tranh đầu tiên của ông được thực hiện dưới dạng khắc nổi, không mực và không màu với các bài thơ và thư pháp của người bạn Chou Ling. Ông thiết kế các bức tượng cho nhà sản xuất kính Daum và tạo ra một bức tranh Không gian lớn cho các khu mỏ của trung tâm triển lãm « Cathédrale d’Images » ở Les Baux-de- rovence, Pháp.
Năm 2006, với sự có mặt của ông, thành phố Huế và chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế đã khánh thành Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng (Fondation d’Art Lebadang) tại Huế. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày hơn 400 tác phẩm của họa sĩ, tiêu biểu cho hơn 70 năm sáng tạo nghệ thuật. Các tác phẩm của ông hiện diện ở nhiều bộ sưu tập cá nhân, đặc biệt là ở Mỹ, Nhật Bản, và Pháp.
Vào năm 2015, bà Myshu, phu nhân họa sĩ Lê Bá Đảng, đã tặng cho Bảo tàng Cernuschi một bộ tác phẩm trên giấy, phản ánh những nghiên cứu chuyên sâu và những cách tân về kỹ thuật của ông trong ngành tranh in.
Năm 2018, phiên bản lelivredart của cuốn sách Genesis được xuất bản. Cuốn sách là tập hợp 46 bức vẽ trên mực nho từ những năm 1960, mà theo Lê Bá Đảng là đại diện cho sự tiến hóa của các giống loài.
21.04.2019, buổi lễ khánh thành Không gian Lưu niệm Lebadang đã diễn ra tại thôn Kim Sơn, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đây là không gian tưởng niệm và trưng bày các tác phẩm thuộc bộ sưu tập tư nhân. Chuyên khảo đầu tiền về Lebadang được xuất bản vào tháng 11 cùng năm.